сейд
91ақалалық — жерг. Жынды сүрейлік, есерсоқтық. Сахидың да а қ а л а л ы ғ ы бір басына жетерлік еді ғой, сол бетінде Санжар қарияның үйіне лап қойсын (А. Сейдімбек, Аққоз, 57) …
92ақшегір — зат. Қыран құстың тегіне қарай қойылған атауларының бірі. А қ ш е г і р, күйшіл, сабалақ, шәулі, сары сүмбі тағы басқаша. Бұларды құстың тегіне қарай қойылған аты дейді (А. Сейдімбеков, Ақиық, 87) …
93алан — зат. көне. Ертеде Каспии теңізінің жағасын мекендеген ел. Қыпшақ жігіттерінің бас қосып шапқыншыларға қарсы шыққанын көріп, Еділ бойындағы уақ ұлттар: башқұрт, а л а н, Еділ бұлғарлары да бас көтерді (І. Есенберлин, Алмас., 75). Тарихшы Иосиф… …
94аңғар — зат. Екі иықтың, екі аяқтың аралық қашықтығы (ауқымы). Таулы жерді мекендейтін бүркіттердің тұлғасы кесек, көлденеңі ауқымды, а ң ғ а р ы алшақ келеді (А. Сейдімбеков, Тауға біткен., 85). Балақ жүндері салалана төгілген, а ң ғ а р ы кең, болат… …
95аңсақтық — зат. Аңқұмарлық, аңкөстік. Қарттардың а ң с а қ т ы ғ ы н да айтпасқа болмас (А. Сейдімбеков, Тауға біт., 191) …
96аңырақай — зат. Марс жұлдызы қазақша осылай аталады. Бізге, бүгінгі ұрпаққа мүлдем бөлек жаратылыс – Айдың да, Шолпанның да (Венера), А ң ы р а қ а й д ы ң да (Марс) бедер бейнесі таңсық емес (А. Сейдімбеков, Серпер, 35) …
97аран — I зат. көне. Ағаштан, қамыстан, киізден жасалған уақытша баспана, үй. Қалқа, а р а н деп аталатын киіз үй тектес үйшіктер соғыс кезінде, ұрыс даласында қорған есебінде тігіледі (А. Сейдімбеков, Күңгір күңгір., 190). Бұл күндері шошала, ұранқай,… …
98арқалықты — I сын. Арқа сүйер жері, арқалығы бар. Ал келіншек болса, түбіт шәлісіне оранып, а р қ а л ы қ т ы үлкен креслоға бүк түсе тығылған күйі тырп етпейді (К. Жүнісова, Қимаймын., 3). II сын. Арқалық болуға жарарлық. Құдайменде шатқалдағы теректі… …
99байқұтан — зат. зоол. Көлдерде мекендейтін құс. Құтанның бір түрі. Екінші біреулер іргесіндегі Қорғалжын, Теңіз көлдерінде көкқұтан, б а й қ ұ т а н дейтін құстар бар деп еді (А. Сейдімбеков, Серкер, 121) …
100балақбау — зат. этногр. Біреудің қыран құсын қалап, сұрап аларда беретін кәде. Жай қалау емес, б а л а қ б а у ы деп ат ұсынып, атан өгіз жетектетіп те келеді құсқа қызыққандар (А.Сейдімбеков, Ақиық, 15) …
